НА КАНТАР СО ТАЊА ПАВЛЕСКА: Довербата е ризик што сите го прифаќаме

Си го запознаваш идолот од Твитер и сфаќаш дека човекот во живо не можеш да го под-не-сеш. Финиот братучед со кого имаш израснато, пак, упорно не го препознаваш во агресивните статуси и пцовки што ти излегуваат на ѕид на Фејсбук. И се прашуваш може ли во нешто да се верува денес на интернет. А тебе? Може ли да ти се верува тебе на интернет? Каква е твојата интернет персона и колку се разликува од сликата што се трудиш да ја одржуваш за себе во офлајн светот?

Сите овие прашања на довербата, пласирањето (дез)информации и (само)цензурата во контекст на животот онлајн и животот офлајн, беа отворени на онлајн-дискусијата минатата среда, во која гостуваше 2 во 1: Тања Павлеска, истражувач на Институтот „Јозеф Стефан“ во Љубљана и @Azhdaja од Твитер. Ви ги пренесуваме нејзините размислувања, поттикнати од прашањата на учесниците во дискусијата, а добиени колку од нејзините истражувања на темата, толку и од личното искуство како популарна личност на социјалните медиуми.

НА КАНТАР: Да ја следиме и предвидуваме кризата со „Трекер.мк“

Словенија денес има околу 60 активни случаи на КОВИД-19. Ние, со денови наназад, добиваме по повеќе од сто нови случаи на ден. Голема улога во справувањето со кризата во Словенија одиграла веб-платформата „Следилник“ (www.covid-19.sledilnik.org), на којашто во реално време можат да се следат основните податоци поврзани со епидемијата, но којашто исто така нуди и модели за предвидување на текот на болеста. 

Во креирањето и одржувањето на платформата учествувале и македонски инженери и тие сега ентузијастички ја адаптираат платформата на македонски и ја полнат со податоци. Од оваа недела објавена е и бета верзијата, достапна на treker.mk. Со тоа, на нашите стручни лица и носители на одлуки на едно место ќе им бидат достапни сите податоци и предвидувања, што ќе им даде појасна слика за болеста и ќе им овозможи попрецизно осмислување на идните мерки за справување со неа. Истовремено, платформата на јавноста ќе ѝ овозможи полесно информирање и следење на состојбата преку поедноставените визуелизации. Но, за да можеме максимално да ја искористиме платформата во борбата со епидемијата кај нас, неопходна е соработка со нашите институции и стручните лица.

На неодамнешната дискусија организирана во соработка со „Наука за сите“ се разговараше токму на оваа тема, при што гости беа инженерот Владимир Нешковиќ-Кесма, Љупчо Тодоровски, професор на Универзитетот во Љубљана и Никола Симиџиевски, постдокторант на „Кембриџ“.

НА КАНТАР СО БЛАЖЕ АРИЗАНОВ: 8 (за)белешки за Индија

Името Блаже Аризанов сигурно некогаш има стигнато до вас. Голема е веројатноста и да сте го виделе неговиот лик (на пример, на корицата од неговата книга „Белиот трофеј“) или да сте чуле за неговиот бизнис „Стеј анкл“ (Stay Uncle), кој успешно се спротистави на табуто за престој на вљубени парови во хотели во втората најголема земја во светот, Индија. Оваа земја, која јасно се гледа дека му е при срце на Блаже и дека особено го боли тоа што денес ѝ се случува, беше тема на муабет на последната онлајн-дискусија во средата, каде што Блаже се појави како прв самостоен гостин-ненаучник, но кој со своето познавање на состојбите и луцидноста, успеа да ја претвори дискусијата во една од најинтересните и да нè научи многу за Индија. Ви претставуваме осум аспекти на Индија, видени низ очите на Блаже.

НА КАНТАР: Лекот за КОВИД-19 и отворената наука

Јадете лук, правете гаргара со оцет и сода бикарбона додека стоите на една нога! Додека се чудиме и смееме на ваквиот „медицински фолклор“ за лек против коронавирусот, желно ја очекуваме првата нелажна вест дека човештвото е на трагата на реална терапија за КОВИД-19. Како заедница која сака да придонесе за научно проникнување во проблемите со кои живееме и да го осветли патот кој води кон нивно разрешување, во една од онлајн-дискусиите на „Наука за сите“ со меѓународни експерти се разговараше на тема: отворената наука за време на кризата со КОВИД-19 и индустријата за производство на лекови.

Модератори на дискусијата во која учествуваа триесетина луѓе беа Никола Стиков и Рејчел Хардинг, a нивни соговорници Ричард Голд, експерт за интелектуална сопственост во областа на медицината од Универзитетот „Мек Гил“ и Дилан Роскамс-Идрис од Институтот за отворена наука во Монтреал. Повод за дискусијата беше текстот на Ричард Голд објавен во списанието „Форчн“ за ситуацијата во која се наоѓа развојот на лекови во моментов.

Текстот од дискусијата излезе на англиски јазик, на Канадската платформа за отворена невронаука:
https://conp.ca/open-science-in-the-age-of-covid-19/

I Lost my Body - Jérémy Clapin (2019)

Како што почна карантинов, на прсти се бројат филмовите што сум ги почнал, а на дланки се бројат оние што сум ги завршил. Еден од нив е токму филм за една дланка, и ако можете да го голтнете фактот што дланката крвава и осамена се шета низ Париз барајќи си го сопственикот, тогаш ова може да биде едно од најубавите искуства што 2020 ви ги подарила.

НА КАНТАР СО ОРДАН ЧУКАЛИЕВ: Стануваме сè позависни од увозот на храна

Храна. Ја јадеме секој ден, минимум по трипати и најчесто ја земаме здраво за готово, без да размислуваме што сè е потребно за да се најде во нашите чинии. Но, во периоди на криза, како оваа со КОВИД-19, почнува да нè јаде црвот на сомнежот дали како земја сме способни да се прехраниме ако останеме изолирани. И мислите сè почесто си ги фаќаме како ни одат кон садење мали градини во големите дворови, кои за повеќето од нас што живееме во станови се само пуста желба и илузија дека би можеле да си обезбедиме сигурност во некоја несигурна иднина.

Таквите прашања што ´ртеле периодов и кај членовите на „Наука за сите“ минатата среда имаа можност да добијат одговор. На редовната онлајн-дискусија, гостин беше професорот Ордан Чукалиев, кој предава наводнување на Факултетот за земјоделски науки и храна, а се занимава со сè што е поврзано со водата, земјоделството, почвата и животната средина. Ова се неговите размислувања за земјоделството за време на кризата и одговорите на прашањата од учесниците во дискусијата, пренесени во прво лице, за да ви го доловиме чувството дека го слушате додека читате.